Bilim insanları Meksika’nın Chetumal Körfezi’ndeki Taam Ja’ Mavi Deliği’nin dibine henüz ulaşamadı; yeni ölçümler bunun denizaltı mağaraları ve tünellerinden oluşan bir labirentle bağlantılı olabileceğini gösteriyor.
Okyanus bilimciler, Meksika’nın Chetumal Körfezi’ndeki bir su altı obruğunun dünyanın en derin çukuru olduğunu doğruladı. Dinozorları ölümüne yol açan asteroid felaketi sırasında oluştuğu tahmin edilen Chicxulub kraterinin yakınındaki obruğun dibinde ne olduğu gizemini koruyor.
Meksika’nın güneydoğu kıyısı açıklarındaki Taam Ja’ Mavi Deliği en az 420 metre derinlikte olup, Güney Çin Denizi’nde dibi deniz seviyesinin yaklaşık 300 metre altında olan Ejderha Deliği’ni geride bırakıyor.
Mavi delikler, ana kayanın kireçtaşı, mermer veya alçıtaşı gibi çözünebilir malzemeden yapıldığı kıyı bölgelerinde bulunan su dolu dikey mağaralar veya düdenlerdir. Yüzeydeki suyun kayaya sızarak mineralleri çözmesi ve çatlakları genişleterek sonunda kayanın çökmesine neden olmasıyla oluşurlar. Ünlü örnekler arasında Bahamalardaki Dean’s Blue Hole, Mısır’daki Dahab Blue Hole ve Belize’deki Great Blue Hole sayılabilir.
Taam Ja’ Mavi Deliği,(TJMD) dinozorları öldüren asteroidin 66 milyon yıl önce gezegene çarptığı Yucatan yarımadası yakınlarında yer alıyor. İlk kez 2021 yılında keşfedildiğinde deniz seviyesinin sadece 275 metre altında olduğuna inanılıyordu. Şimdilerde yapılan daha kapsamlı bir inceleme ise derinliğinin çok daha fazla olduğunu ortaya koymuştur.
500 Metreden Bile Daha Fazla Olabilir
Araştırmacılar, uçurumun derinliğini ölçmek için Aralık 2023’te bir gemiyi uçurumun yakınına demirledi ve bir kablo bıraktı. Keşif gezisi sırasında araştırmacılar, su özelliklerini okuyan ve bir kablo aracılığıyla gerçek zamanlı olarak yüzeye ileten bir dizi sondaya sahip bir cihaz olan iletkenlik, sıcaklık ve derinlik (CTD) profilleyicisi ile ölçümler yaptılar. Araştırmacılar, elde edilen verilerin Taam Ja’ mavi deliğinin “dünyanın bilinen en derin mavi deliği olduğunu ve dibine hala ulaşılamadığını” ortaya koyduğunu belirttiler.
Ayrıca suyun ve deliğin iletkenliği, sıcaklığı ve derinliğinin profilini çıkarmak için bir aletle daldılar. Çukurun en az 420 metre derinlikte olduğunu ancak daha da derine inebileceğini tespit ettiler. Araştırmacılar, ellerindeki profilleyicinin yalnızca en fazla 500 metre derinlikte çalışabildiğini söyledi.
Yapılan sondajlar delikteki suyun farklı sıcaklık ve tuzluluk katmanlarına sahip olduğunu tespit etti. Yaklaşık 400 metre derinlikteki bir katman, yakındaki Karayip Denizi’ne yakın tuzluluk ve sıcaklık değerlerine sahipti.. Araştırmacılar, bunun iki denizi birbirine bağlayan bir su altı deniz tabanı olabileceğini gösterdiğini söyledi. “TJMD’nin derinliklerinde keşfedilmesi gereken ve fizikokimyasal ve jeomorfolojik süreçlerle bağlantılı bir biyoçeşitlilik yatıyor olabilir ve bu da benzersiz bir biyotop oluşturuyor olabilir” sonucuna vardılar.
Dinozorları Öldüren Asteroit Çarpması İle Oluştur
Yaklaşık 66 milyon yıl önce bir asteroit Meksika’daki Yucatán Yarımadası’na çarparak dinozorları yok eden ve Dünya’daki tüm yaşamı neredeyse ortadan kaldıran yok oluş olayını tetikledi. Göktaşı 100 milyon atom bombasıyla aynı enerjiyle çarptı ve arkasında bugün Chicxulub krateri olarak bilinen 100 mil genişliğinde bir iz bıraktı.
Şimdi ise jeofizikçilerden oluşan bir ekip, Meksika Körfezi’nin altındaki devasa boşluğa sondaj yaparak, merkezinde bulunan tepe halkası adı verilen dairesel bir dizi tepeyi hedef aldı. Keşfettikleri şey, güçlü darbelerin bir gezegenin kabuğunun derinliklerine gömülü malzemeleri yüzeye çok daha yakın bir yere fırlatabileceğini gösteriyor. (Kaynak: The İndependent–Live Science)